Cukrzyca ciążowa

Cukrzyca ciążowa to zaburzenie tolerancji węglowodanów, które powoduje podwyższenie poziomu glukozy we krwi i po raz pierwszy diagnozowane jest u kobiet w czasie ciąży. Cukrzyca ciążowa zazwyczaj rozpoznawana jest między 24. a 28. tygodniem ciąży przez wykonanie tzw. obciążenia glukozą, czyli testu OGTT.

Jeśli poziom glukozy był nieprawidłowy już we wcześniejszych tygodniach ciąży zazwyczaj wskazuje to na niewykrytą do tej pory cukrzycę typu II.

Ryzyko związane z cukrzycą ciążową

Nieleczona cukrzyca ciążowa stanowi duże ryzyko przede wszystkim dla rozwijającego się płodu. Niewyrównaniu poziom glukozy może prowadzić m.in. do makrosomii płodu, czyli wagi ciała znacznie większej, niż wskazywałby na to wiek płodu. To z kolei związane jest z dużo większym ryzykiem wystąpienia komplikacji okołoporodowych zarówno u dziecka, jak i matki.

U noworodka może także wystąpić niedocukrzenie, które jest groźne szczególnie dla niedojrzałych jeszcze komórek nerwowych, a także mogą rozwinąć się wady serca i nerek.

Czynniki ryzyka

Cukrzyca ciążowa nie daje żadnych objawów, dlatego kobiety spodziewające się dziecka u których stwierdza się podwyższone ryzyko tej choroby powinny jak najszybciej otrzymać skierowanie na zbadanie tzw. krzywej cukrowej.

Do czynników ryzyka zalicza się:

• rozwój cukrzycy ciążowej w poprzedniej ciąży,
• nadciśnienie tętnicze przed ciążą,
• zespół policystycznych jajników,
• nadwaga lub otyłość,
• wiek powyżej 35 lat,
• urodzenie dziecka o wadze powyżej 4kg,
• występowanie cukrzycy w rodzinie.

Jeśli u ciężarnej nie występują żadne czynniki ryzyka kierowana jest na zwykłe badanie krwi z oznaczeniem glukozy. Gdy wynik jest prawidłowy na test OGTT kieruje się dopiero między 24. a 28. tygodniem ciąży, jeśli jednak stężenie glukozy będzie ponad normę lekarz powinien jak najszybciej zlecić wykonanie testu obciążenia glukozą.

Badanie OGTT

Badanie OGTT, zwane też testem obciążenia glukozą lub testem tolerancji glukozy to trzyetapowe badanie poziomu glukozy w osoczu w próbkach pobieranych w 0, 60 i 120 minucie od wypicia roztworu zawierającego 75g czystej glukozy. Badanie wykonywane jest rano na czczo.

Wypicie takiego roztworu nie zawsze jest łatwe, jest niesamowicie słodki, ważne jest jednak, aby wypić go maksymalnie w ciągu 5 minut. W czasie dwóch godzin, do ostatniego pobrania krwi należy czekać spokojnie w laboratorium, gdzie robimy test, ponieważ zarówno nadmierny stres, jak i aktywność fizyczna wpływają na metabolizm glukozy i mogą zafałszować wyniki.

Prawidłowe wartości glikemii po obciążeniu glukozą to:

• na czczo: poniżej 92mg/dl,
• w 60 minucie: poniżej 180mg/dl,
• w 120 minucie: poniżej 153mg/dl.

Jeżeli któraś z tych wartości jest nieprawidłowa rozpoznaje się cukrzycę ciążową. W zależności od wyników lekarz podejmuje decyzję, czy wystarczy zmiana żywienia, czy trzeba połączyć dietę z leczeniem farmakologicznym.

Dieta w cukrzycy ciążowej

Masa ciała w przypadku przyszłych mam, u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową powinna zmieniać się podobnie jak u zdrowych kobiet w ciąży - więcej na ten temat możecie przeczytać tutaj.

Ilość posiłków to sprawa indywidualna, zazwyczaj zaleca się jednak zwiększenie ich ilości do 6-8 posiłków dziennie, ale o mniejszej objętości. Istotna jest także regularność - należy dbać o to, żeby codziennie spożywać posiłki o zbliżonych porach.

Ostatni posiłek, tzw. posiłek nocny, powinien być spożywany ok. pół godziny przed pójściem spać. Jego zadaniem jest niedopuszczenie do nadmiernego spadku poziomu cukru we krwi w nocy.

Jak w każdej diecie cukrzycowej należy ograniczyć podaż cukrów prostych do minimum i zastępować je węglowodanami złożonymi - wyroby z białej mąki (np. pieczywo, makarony) zastąpić tymi z mąk razowych i pełnoziarnistych, drobne kasze zamienić na te z grubego przemiału.

Warto także kierować się indeksem glikemicznym i wybierać głównie te produkty, które charakteryzują się niskimi wartościami tego wskaźnika. Więcej o indeksie glikemicznym możecie przeczytać tutaj.

Pamiętajcie także, że są produkty, które każda ciężarna powinna wyeliminować ze swojej diety - nie tylko alkohol, ale też choćby niepasteryzowane mleko czy sery pleśniowe. Warto wiedzieć, czego nie jeść w ciąży.

Typowa cukrzyca ciążowa mija wraz z porodem. Dobrze jednak wiedzieć, że u kobiet, u których ona wystąpiła zwiększa się ryzyko rozwoju cukrzycy typu II. Może więc warto dobre zmiany wprowadzone w żywieniu zachować na stałe?