Jak powinna się zmieniać nasza waga w ciąży?

Dla wielu kobiet ciąża to piękny okres oczekiwania na upragnione dziecko.

W ciągu tych 9 miesięcy w organizmie kobiety zachodzi wiele zmian - jedną z najbardziej oczywistych zmian jest rzecz jasna przyrost masy ciała, który warunkują m.in. wzrost objętości krwi, powiększanie się macicy oraz oczywiście rosnące dziecko.

 Na całkowity przyrost masy ciała kobiety w czasie ciąży składają się:

• ok. 3,5kg - masa ciała dziecka,
• ok. 1-1,5kg - macica,
• ok. 1-2kg - piersi,
• ok. 1-1,5kg - płyn owodniowy,
• ok. 0,5-1kg - łożysko,
• ok, 1,5-2kg - krew i dodatkowe płyny,
• ok, 2-4kg - dodatkowa tkanka tłuszczowa wyściełająca jamę brzuszną (chroni ona płód oraz stanowi energetyczny materiał zapasowy na okres karmienia piersią).

Dla prawidłowego rozwoju płodu bardzo duże znaczenie ma masa ciała matki - zarówno przed zajściem w ciążę, jak i w czasie jej trwania.

Najczęściej wykorzystywanym wskaźnikiem, który pozwala na ocenę masy ciała jest wskaźnik BMI (ang. Body Mass Index).

 

Po wyliczeniu swojego BMI przed ciążą w poniższej tabelce możecie sprawdzić, ile kilogramów powinnyście przytyć w ciąży:

BMI przed ciążą	Przyrost masy ciała w trakcie ciąży
Niedowaga <18,5	12,5-18 kg
Prawidłowa masa ciała 18,5-24,9	11,5-16kg
Nadwaga 25,0-29,9	7-11,5kg
Otyłość >30	5-9kg

Zalecenia dotyczące optymalnego przyrostu masy ciała w czasie ciąży zostały opracowane przez Institute of Medicine w Stanach Zjednoczonych i zależne są od wskaźnika masy ciała sprzed zapłodnienia.

Warto także pamiętać, że powyższe wartości dotyczą oczywiście ciąży pojedynczej. Przy ciąży bliźniaczej będą nieco większe.

Przyrost masy ciała w ciąży dobrze jest kontrolować przynajmniej raz w miesiącu. Na pewno powinnyście kontrolować go podczas każdej wizyty u ginekologa i lekarz powinien wpisywać wartości do karty przebiegu ciąży. 

Pamiętajcie o tym, że tak jak nie wskazany jest zbyt duży przyrost masy ciała w stosunku do zalecanych wartości, tak samo nie wskazany jest jej zbyt mały przyrost. U każdej z Was mogą jednak wystąpić indywidualne predyspozycje, które z pewnością uwzględni Wasz lekarz prowadzący.

Institute of Medicine and National Research Council opracował także zalecane tygodniowe przyrosty masy ciała w II i III trymestrze ciąży:

BMI przed ciążą	Przyrost masy ciała w II i III trymestrze ciąży
Niedowaga <18,5	0,5 (0,5-0,6) kg/tydz.
Prawidłowa masa ciała 18,5-24,9	0,5 (0,4-0,5) kg/tydz.
Nadwaga 25,0-29,9	0,3 (0,2-0,3) kg/tydz.
Otyłość >30	0,2 (0,2-0,3) kg/tydz.

W pierwszym trymestrze ciąży zaleca się przyrost masy ciała od 0,5kg do 2kg.

Zdarza się, że jeśli kobieta ciężarna cierpi na częste mdłości, zamiast przytyć - chudnie. Nie jest to powód do paniki, przyszła mama powinna jednak pilnować, aby nie stracić więcej niż 2kg w I trymestrze.

Zbyt duży przyrost masy ciała w ciąży

Naukowcy dowiedli, że nadmierny przyrost masy ciała w czasie ciąży zwiększa ryzyko otyłości zarówno u matki, jak i u dziecka, tym samym narażając ich oboje na ryzyko związanych z nią chorób.

Poza tym u matki przyczynia się do bólów kręgosłupa, obrzęków nóg, powstawania żylaków czy hemoroidów.

Zbyt duży przyrost masy ciała w ciąży, tak samo jak nadwaga i otyłość przed zajściem w ciążę, mogą być także przyczyną licznych powikłań ciążowych, np. cukrzycy ciężarnych, nadciśnienia, makrosomii noworodków (zbyt dużej masy urodzeniowej dziecka), porodu przedwczesnego czy konieczności wykonania cięcia cesarskiego.

Zbyt mały przyrost masy ciała w ciąży

Zbyt niski przyrost masy ciała w ciąży związany jest z niską masą urodzeniową noworodka, która zwiększa umieralność i chorobowość okołoporodową, a także może być przyczyną problemów rozwojowych okresu dziecięcego.

Ponadto niska masa urodzeniowa jest także jednym z czynników ryzyka rozwoju chorób układu krążenia, cukrzycy oraz nadciśnienia w późniejszym wieku.

Zapotrzebowanie energetyczne w ciąży

Wiele kobiet sądzie, że będąc w ciąży powinny jeść za dwoje - za siebie i za dziecko.

Jest to jednak mit, który może być bardzo szkodliwy.

Nieprawidłowe żywienie w tym okresie będzie prowadziło do zaburzeń przyrostu masy ciała co, jak już pisałam wyżej, może mieć poważne konsekwencje.

Jak więc zadbać o właściwą masę ciała?

Przede wszystkim musisz wiedzieć, jak zmienia się zapotrzebowanie na energię.

W I trymestrze ciąży zapotrzebowanie energetyczne nie ulega żadnej zmianie w stosunku do tego sprzed ciąży. Przyszła mama powinna więc spożywać tyle samo kalorii. Należy jednak pamiętać, że zapotrzebowanie na poszczególne składniki pokarmowe znacznie się zwiększa, warto więc zadbać o dostarczenie ich z dietą w odpowiedniej ilości.

Zapotrzebowanie na energię zwiększa się dopiero w II trymestrze ciąży - wzrasta wtedy o 360kcal dziennie.

Z kolei III trymestr to zwiększenie zapotrzebowania o 475kcal dziennie.

Okazuje się więc, że jest to różnica mniej więcej jednego posiłku w ciągu dnia.

Pamiętajcie więc, aby jeść dla dwojga, a nie za dwoje.

Na koniec jeszcze jedna uwaga - odchudzanie się w ciąży jest absolutnie zabronione!

Próby redukcji masy ciała w tym czasie grożą poważnymi konsekwencjami - zwiększa się wówczas ryzyko niedożywienia płodu, co może powodować wady rozwojowe, w tym wady układu nerwowego.

Jeśli więc w momencie, gdy zaszłaś w ciążę, miałaś jakieś nadmiarowe kilogramy, z odchudzaniem wstrzymaj się przez kolejne 9 miesięcy, aż urodzisz zdrowe dziecko. Pilnuj tylko, by w czasie ciąży nie przytyć zbyt dużo.