Cukier - brązowy czy biały?

O tym, że cukier nam szkodzi i powinniśmy w miarę możliwości go unikać wiemy nie od dziś. Nie zmienia to jednak faktu, że już od dziecka jesteśmy uwarunkowani na wybieranie smaku słodkiego - w końcu to pierwszy smak jaki poznajemy już z mlekiem matki. Dlatego przez całe życie chętnie sięgamy po produkty o słodkim smaku.

Mając świadomość, że cukier nie jest zbyt zdrowy sięgamy po inne jego rodzaje wierząc, że będą lepszym wyborem. Najpopularniejszymi alternatywami są obecnie cukier brązowy lub trzcinowy - reklamowane jako zdrowsze, mogące stanowić element zbilansowanej diety. Czy jednak rzeczywiście tak jest?

Czym jest cukier?

Cukier spożywczy to nazwa zarezerwowana dla sacharozy, czyli dwucukru składającego się z cząsteczki glukozy i fruktozy. Na skalę przemysłową otrzymywana jest ona z buraków cukrowych lub trzciny cukrowej. Naturalnie występuje ona w owocach, warzywach, ziarnach zbóż i miodzie, ale dzięki łatwemu pozyskiwaniu i właściwościom organoleptycznym jest także szeroko stosowana jako składnik produktów cukierniczych, mlecznych, owocowo-warzywnych, piekarniczych, napojów, a nawet wyrobów mięsnych.

Cukier biały

To najpowszechniejszy rodzaj cukru otrzymywany z buraka. Jego historia jest zadziwiająco krótka - właściwości buraków pozwalające na produkowanie z nich cukru odkryto dopiero w II połowie XVIw., a sam cukier po raz pierwszy wyekstrahowano w 1747r. Największy rozwój przemysłu cukrowego nastąpił dzięki Napoleonowi Bonaparte, który w 1811r. zarządził uprawę buraków cukrowych na terenie 32 tysięcy hektarów.

Biały cukier to czysta sacharoza otrzymywana w procesie produkcyjnym, którego ważnym elementem jest rafinacja (oczyszczanie), czyli oddzielanie melasy. Melasa to ciemnobrązowy syrop, w którego składzie oprócz sacharozy możemy znaleźć także pewną ilość witamin z grupy B oraz składników mineralnych (m.in. magnezu, potasu, wapnia czy żelaza). Cukier biały jest całkowicie pozbawiony tych składników, dostarcza jedynie czystą energię - 100g to aż 399kcal. Dlatego mówi się, że są to "puste kalorie".

Cukier brązowy

Cukier brązowy to nic innego jak zwykły biały cukier zabarwiony na brązowo przez niewielki dodatek karmelu lub melasy usuniętej wcześniej w procesie rafinacji. Pod względem odżywczym nie różni się więc niczym od cukru białego.

Na rynku można znaleźć także inną odmianę brązowego cukru, czyli cukier nierafinowany, niepoddany procesowi oczyszczenia. Dzięki temu będzie on zawierał niewielkie ilości witamin i składników mineralnych. Nie spowoduje to jednak, że będzie on w jakikolwiek sposób korzystniejszy dla naszego zdrowia - jego głównych składnikiem nadal jest sacharoza, a zawartość witamin i minerałów jest zbyt mała, by miała rzeczywisty wpływ na stan naszego organizmu.

Cukier trzcinowy

Szczególnie popularny w daniach kuchni azjatyckiej oraz Ameryki Łacińskiej. Jego produkcję rozpoczęto już 3000 lat przed naszą erą w Indiach, choć największą popularność zdobył dopiero w VIIw. dzięki Persom, którzy rozprzestrzenili go na cały Bliski Wschód.

Powszechnie uważa się, że jest on mniej szkodliwy niż cukier buraczany. Związane jest to najprawdopodobniej z jego zazwyczaj brązowym zabarwieniem i faktem, że jest nierafinowany, a więc zawiera niewielkie ilości witamin i składników mineralnych. Jednak podobnie jak w przypadku cukru otrzymywanego z buraka zawartość tych składników jest zbyt mała, by mogła mieć pozytywny wpływ na nasze zdrowie, a podstawowym składnikiem cukru trzcinowego jest po prostu sacharoza.

Cukier niezależnie od barwy (biały lub brązowy), surowca, z jakiego został otrzymany (burak lub trzcina cukrowa) czy procesu technologicznego (rafinowany lub nierafinowany) to nadal po prostu cukier. Jego nadmierne spożycie będzie negatywnie odbijało się na naszym zdrowiu. Sacharoza jest głównym czynnikiem żywieniowym powodującym próchnicę zębów. Jej nadmierne spożycie sprzyja rozwojowi nadwagi i otyłości, a także może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2 czy chorób sercowo-naczyniowych.

Więc zamiast skupiać się tym, jaki rodzaj cukru wybrać, może lepiej popracować nad tym, żeby go po prostu ograniczyć.