Witamina E

Witamina E to silny przeciwutleniacz, który m.in. opóźnia procesy starzenia - nie bez powodu nazywana jest także "witaminą młodości" czy "witaminą płodności". Odkryta została w 1922 roku, jednak dopiero 40 lat później uznano ją za niezbędną w żywieniu człowieka.

Witamina E - co to jest?

Witamina E to określenie grupy związków z rodzaju tokoferoli i tokotrienoli rozpuszczalnych w tłuszczach charakteryzujących się właściwościami przeciwutleniającymi - w naturze witamina ta występuje w aż ośmiu formach chemicznych. Według szwedzkich badaczy jedynie odpowiednie połączenie różnych jej frakcji daje działanie terapeutyczne. Tym istotniejsze staje się więc dostarczanie tej witaminy z pożywieniem, biorąc pod uwagę, że w suplementach znajdziemy głównie jedną frakcję, alfa-tokoferol.

Co ciekawe witamina E jest stosowana jako dodatek do żywności (E306-309) jako przeciwutleniacz i konserwant.

Źródła witaminy E

Witaminę E możemy znaleźć w wielu produktach spożywczych, zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Wśród roślinnych źródeł możemy wymienić m.in. kiełki i zarodki zbóż, migdały, olej krokoszowy i słonecznikowy, orzechy (przede wszystkim laskowe), płatki i otręby owsiane czy warzywa (brokuły, jarmuż, kapusta, papryka, pomidory, sałata, szpinak). Z kolei do źródeł zwierzęcych należą m.in. drób, mleko i jego przetwory czy ryby.

Niektóre grupy produktów, takie jak margaryny, oleje, płatki zbożowe, przetwory mleczne czy soki warzywne oraz owocowo-warzywne są wzbogacane w witaminę E. Taka żywność nazywana jest żywnością funkcjonalną.

Znaczenie witaminy E

Przeciwutleniacze, do których należy witamina E, chronią komórki przed działaniem tzw. wolnych rodników. Uszkadzają one komórki naszego organizmu i mogą przyczynić się do rozwoju nowotworów, chorób układu sercowo-naczyniowego czy przyspieszać starzenie się skóry.

Działanie związków przeciwutleniających jest o tyle istotne, że codziennie jesteśmy narażeni na działanie wolnych rodników z wielu źródeł, zarówno z żywności, jak i ze środowiska (dym papierosowy, promieniowanie ultrafioletowe czy zanieczyszczenie powietrza).

Witamina E ogranicza przyleganie komórek do powierzchni naczyń krwionośnych, pośrednio wpływa na rozszerzanie naczyń krwionośnych i hamowanie agregacji płytek krwi, dzięki czemu zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Ponadto może zapobiegać lub znacząco opóźniać rozwój choroby wieńcowej przez hamowanie utlenianie cholesterolu LDL.

Tokoferole mogą także zapobiegać powstawaniu skrzepów, które mogą być przyczyną zawału lub udaru.

Witamina E wspiera płodność - szczególnie u mężczyzn. Jej niedobory powodują, że w procesie spermatogenezy powstają plemniki o niskiej jakości, które mają mniejsze możliwości zapłodnienia komórki jajowej.

Witamina E korzystnie działa na naszą skórę. Spowalnia procesy starzenia, poprawia ukrwienie i wzmacnia tkankę łączną, z której zbudowana jest skóra właściwa.

Niedobory witaminy E

Niedobory witaminy E spotykane są bardzo rzadko. Jeśli już występują obserwowane są zazwyczaj u osób z zaburzeniami wchłaniania tłuszczu, niedoczynnością zewnątrzwydzielniczą trzustki, chorujących na celiakię lub mukowiscydozę czy poważnie niedożywionych.

Do ogólnych objawów niedoboru zalicza się:

• anemię,
• kłopoty z koncentracją,
• krwawienia z nosa,
• niepłodność,
• pogorszenie widzenia,
• rogowacenie i starzenie się skóry,
• wypadanie włosów,
• zmęczenie i rozdrażnienie.

Witamina E - interakcje z lekami

Suplementy witaminy E mogą wchodzić w interakcje z niektórymi lekami - szczególnie ważne jest wtedy omówienie potencjalnej suplementacji z lekarzem prowadzącym.

Witamina E może nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych i przeciwpłytkowych, co będzie zwiększać ryzyko krwawienia.

Onkolodzy odradzają także suplementację witaminy E podczas chemio- i radioterapii, gdyż może ona zmniejszać skuteczność terapii.

Nadmiar witaminy E

Nadmiary witaminy E zdarzają się rzadko, nie jest łatwo ją przedawkować. Jednak ze względu na to, że jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach i jest magazynowana w nadnerczach i tkance tłuszczowej może do tego dojść.

Szczególnie uważać powinny osoby stosujące suplementację. Nadmiar witaminy E w organizmie może objawiać się bólami głowy, zaburzeniami w gospodarce jelitowej, zmęczeniem czy znacznym osłabieniem mięśni.

Przed rozpoczęciem potencjalnej suplementacji pamiętajcie, aby wykonać badania i poprosić o konsultację lekarza, nie zawsze jest ona bowiem potrzebna, a suplementacja "na wszelki wypadek" zamiast pomóc może nam zaszkodzić.