Witamina B12

Witaminy z grupy B to zbiór związków chemicznych, które odpowiadają przede wszystkim za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a co za tym idzie za stan naszego zdrowia psychicznego. Łagodzą one napięcie nerwowe, pozytywnie wpływają na nastrój czy poprawiają sprawność intelektualną.

W skład tej grupy wchodzą witamina B1 (tiamina), witamina B2 (ryboflawina), witamina B3 (niacyna lub witamina PP), witamina B5 (kwas pantotenowy), witamina B6 (pirydoksyna), witamina B7 (biotyna), witamina B9 (kwas foliowy) oraz witamina B12 (kobalamina).

Witamina B12 - co to jest?

Kobalamina, nazywana tak ze względu na obecność w cząsteczce kobaltu, to związek chemiczny, który w organizmie pełni m.in. rolę regulatora produkcji czerwonych krwinek. Występuje przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego, dlatego na jej niedobór szczególnie narażone są osoby na dietach wegańskich i wegetariańskich.

Źródła witaminy B12

Kobalamina naturalnie występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego, głównie w mięsie, rybach, owocach morza, jajkach, mleku i jego przetworach. Na ogół nie występuje ona w produktach roślinnych, jednak część z nich, np. niektóre płatki śniadaniowe czy mleka roślinne, są wzbogacane w witaminę B12.

Znaczenie witaminy B12

Kobalamina ma wszechstronne działanie.

Bierze udział w produkcji kwasu nukleinowego i krwinek czerwonych.

Odpowiada za wiele reakcji metabolicznych białek, tłuszczów i węglowodanów.

Buduje osłonkę mielinową włókien nerwowych oraz wspiera syntezę ważnych neuroprzekaźników, m.in. dopaminy czy serotoniny.

Witamina B12 jest także niezbędna do uzyskania aktywnej formy kwasu foliowego

Niedobory witaminy B12

Niedobór kobalaminy jest jednym z częściej występujących niedoborów. Szczególnie narażeni na jej niedobór są osoby starsze, chore (zaburzenia wchłaniania, zaburzenia żołądkowo-jelitowe), weganie i wegetarianie, kobiety w ciąży i karmiące oraz ich dzieci, jeśli matki ściśle przestrzegały diety wegetariańskiej.

Typowym objawem niedoboru jest niedokrwistość megaloblastyczna. Jest to typ anemii, objawiający się bladością, dusznościami, osłabieniem, przyspieszeniem akcji serca, zaburzeniami koncentracji czy zawrotami głowy. Towarzyszyć jej może także ciągłe uczucie zmęczenia.

Przy niedoborach witaminy B12 mogą też pojawić się zaburzenia czucia, słuchu czy węchu, a także zaburzenia ruchu. Często pojawiają się także charakterystyczne zawroty głowy przy nagłym wstawaniu. Może także dojść do uszkodzenia nerwu wzrokowego, co może prowadzić do zaburzeń widzenia.

Niedobór kobalaminy może powodować uczucie mrowienia i kłucia w kończynach, ponieważ prowadzi on do problemów z przewodnictwem nerwów (brak osłonki mielinowej).

Często obserwuje się także biegunki bądź zaparcia, utratę apetytu, nudności i spadek wagi. Typowe jest także obrzmienie i zaczerwienienie języka.

Ponieważ, jak już wspominałam, witamina B12 bierze udział w syntezie neuroprzekaźników, jej niedobór związany jest z zaburzeniami nastroju, m.in. depresją czy manią.

Nadmiar witaminy B12

Przedawkowanie kobalaminy jest mało prawdopodobne - dzięki temu, że jest rozpuszczalna w wodzie jeśli spożyjemy jej nadmiar po prostu wydalimy go z moczem. Jak dotąd u części niektórych osób suplementujących wysokie dawki witaminy zauważono jedynie objawy uczuleniowe.

Warto wiedzieć, że witamina B12 może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, takimi jak chloramfenikol (antybiotyk), inhibitory pompy protonowej (stosowane w leczeniu choroby refluksowej przełyku i choroby wrzodowej), metformina (stosowana w leczeniu cukrzycy i insulinooporności) czy nawet suplementy witaminy C.

Przed rozpoczęciem potencjalnej suplementacji pamiętajcie, aby wykonać badania i poprosić o konsultację lekarza, nie zawsze jest ona bowiem potrzebna, a suplementacja "na wszelki wypadek" zamiast pomóc może nam zaszkodzić.