Witamina B6

Witaminy z grupy B to zbiór związków chemicznych, które odpowiadają przede wszystkim za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a co za tym idzie za stan naszego zdrowia psychicznego. Łagodzą one napięcie nerwowe, pozytywnie wpływają na nastrój czy poprawiają sprawność intelektualną.

W skład tej grupy wchodzą witamina B1 (tiamina), witamina B2 (ryboflawina), witamina B3 (niacyna lub witamina PP), witamina B5 (kwas pantotenowy), witamina B6 (pirydoksyna), witamina B7 (biotyna), witamina B9 (kwas foliowy) oraz witamina B12 (kobalamina).

Witamina B6 - co to jest?

Pirydoksyna po raz pierwszy wyizolowana została w 1932 roku przez Ohdake. Dokonał tego, gdy prowadził badania nad uzyskaniem witaminy B1 z ryżu, uzyskał wtedy pewien produkt uboczny - nie wiedział jednak, że także jest to witamina pełniąca ważne funkcje w naszym organizmie. Dopiero kilka lat później węgierski naukowiec, Paul Gyorgy, po raz pierwszy opisał witaminę B6 jako czynnik zapobiegający stanom zapalnym skóry u szczurów.

Źródła witaminy B6

Pokrycie zapotrzebowania na pirydoksynę samą dietą nie powinno nastręczać trudności, ponieważ występuje ona niemal wszędzie.

Do najbogatszych źródeł witaminy B6 zalicza się produkty pochodzenia zwierzęcego (m.in. drób, łosoś, makrela, pstrąg, wątróbka czy wieprzowina), produkty zbożowe z pełnego ziarna (m.in. kasza gryczana, otręby, pieczywo razowe, ryż brązowy czy zarodki pszenne) oraz orzechy (głównie włoskie i laskowe). Znajdziemy ją także w bananach, białej fasoli, jajach czy soi.

Znaczenie witaminy B6

Pirydoksyna pełni szereg funkcji w naszym organizmie. Bierze udział w przemianach białek, tłuszczy i węglowodanów oraz umożliwia magazynowanie i wydatkowanie energii. Jest także niezbędna do produkcji hemoglobiny oraz bierze udział w produkcji przeciwciał, wpływając na naszą odporność.

Istnieje szereg dowodów, że suplementacja witaminy B6 u kobiet w ciąży może łagodzić nudności i wymioty, jednak decyzję o ewentualnym włączeniu suplementacji powinien podjąć lekarz.

W wielu pracach naukowych można także znaleźć informacje, że przyjmowanie wyższych dawek witaminy B6 może zmniejszać ryzyko rozwoju choroby nowotworowej - zwłaszcza raka jelita grubego. Wyniki nie są jednak rozstrzygające i kwestia ta wciąż wymaga dalszych badań.

Witamina B6 jest też szczególnie istotna dla kobiet, ponieważ może łagodzić objawy PMS i bóle menstruacyjne.

Niedobór witamina B6

Ze względu na powszechne występowanie pirydoksyny w żywności jej niedobory występują rzadko. Zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B6 obserwuje się u alkoholików, palaczy, osób niedożywionych, osób stosujących niektóry leki (doustne środki antykoncepcyjne, L-dopę stosowaną w leczeniu choroby Parkinsona, niektóre leki przeciwgruźlicze lub przeciwpadaczkowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne), osób chorujących na celiakię czy przewlekłą niewydolność nerek.

Jednym z najczęstszych objawów niedoboru pirydoksyny jest dermatoza - stan zapalny skóry objawiający się pojawieniem się grudkowatych zmian na skórze. Niedobory tej witaminy mogą hamować syntezę kolagenu odpowiadającego m.in. za elastyczność skóry.

Do innych objawów należeć mogą bladość skóry, drażliwość, napady padaczkowe, nerwowość, niedokrwistość, ogólne osłabienie, stany depresyjne, zaburzenia snu, zapalenie języka i kącików ust (tzw. zajady), zmęczenie. 

Nadmiar witaminy B6

Przedawkowanie pirydoksyny jest mało prawdopodobne - dzięki temu, że jest rozpuszczalna w wodzie jeśli spożyjemy jego nadmiar po prostu wydalimy go z moczem. Jednak długotrwałe przyjmowanie wysokich dawek witaminy B6 może być bardzo szkodliwe, ma bowiem efekt neurotoksyczny. Nadmiar pirydoksyny może prowadzić do zapalenia nerwów obwodowych, które objawia się zaburzeniami czuciowymi i ruchowymi.

Przed rozpoczęciem potencjalnej suplementacji pamiętajcie, aby wykonać badania i poprosić o konsultację lekarza, nie zawsze jest ona bowiem potrzebna, a suplementacja "na wszelki wypadek" zamiast pomóc może nam zaszkodzić.