Czas na herbatę

Czarna, czerwona, zielona, a może biała lub niebieska?

Herbata jest napojem spożywanym przez ponad połowę ludzi na świecie. Za swoje korzystne dla człowieka właściwości jest ceniona od tysięcy lat. Chińska legenda mówi, że w 2737r. p.n.e. mityczny cesarz Shennong wynalazł sztukę parzenia herbaty i wkrótce ten napój stał się powszechny w Chinach. Czy tak było naprawdę trudno jednak ustalić na pewno, ponieważ  pierwsze zachowane zapiski na jej temat pochodzą dopiero z X w. p.n.e.

Na początku IX wieku herbata trafiła do Japonii za sprawą mnicha Dengyo Daishi. Kultura picia herbaty przyjęła tu jednak odmienną formę - w Chinach związana jest taoizmem i konfucjonizmem, a na przestrzeni wieków uległa bardzo silnej regionalizacji. W Japonii z kolei narodziła się ceremonia parzenia herbaty związana z ascetyczną filozofią i estetyką buddyzmu zen. Do dziś jest ona tam kultywowana w zasadzie w niezmienionej formie.

W 1610 roku herbata dotarła drogą morską do Europy, a konkretnie do Amsterdamu.

W Polsce informacje o herbacie rozpowszechniły się w XVIII wieku za sprawą księdza Jana Krzysztofa Kluki. Początkowo traktowana była jako zioło lecznicze. Ze względu na jej stosunkowo wysoką cenę napar herbaciany pity był jedynie na dworze królewskim, dworach magnackich oraz bogatej szlachty i mieszczan. Obecnie jest to niemal polski napój narodowy - znajdujemy się na 3 miejscu wśród wszystkich krajów europejskich (więcej piją tylko Irlandczycy i Brytyjczycy).Warto więc wiedzieć jaki mamy wybór.

Czarna

Herbata czarna charakteryzuje się naparem o intensywnej barwie, wyrazistym smaku i aromacie. W jej składzie znajdziemy polifenole oraz alkaloidy, które wykazują szereg właściwości farmakologicznych, a także garbniki nadające jej silne właściwości antyoksydacyjne.

Regularnie pita czarna herbata poprawia koncentrację i sprawność myślenia. Korzystnie wpływa także na nasz układ krwionośny oraz pobudza nasz organizm.

Dodatkowo herbata wykazuje działanie rozgrzewające, bakteriobójcze, a nawet wzmacnia zęby.

Czerwona

Herbata czerwona charakteryzuje się silnym aromatem i korzenno-ziemistym smakiem. Jej najbardziej znany rodzaj to Pu-erh. W czerwonej herbacie znajdziemy najwięcej mikroelementów, a także polifenole, które regulują wydzielanie żółci i ułatwiają trawienie, przyspieszając przemianę tłuszczów w energię, pomagając w walce z nadwagą.

Systematycznie pita obniża poziom cholesterolu, poprawia pamięć oraz normalizuje ciśnienie krwi. Ma także właściwości moczopędne, antybakteryjne oraz antynowotworowe.

Biała

Produkowana jest z pączków liściowych, a jej wyjątkowy proces produkcji sprawił, że była dawniej napojem dostępnym jedynie dla ludzi bogatych. Jest najmniej przetworzona i zawiera więcej składników odżywczych niż herbata czarna i zielona.

Charakteryzuje się delikatnym, słodkawym smakiem i bogactwem antyoksydantów. Zawartość licznych przeciwutleniaczy sprawia, że najintensywniej wyłapuje wolne rodniki, dzięki czemu działa antynowotworowo i spowalnia starzenie się organizmu. 

Systematycznie pita zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy, reguluje poziom cholesterolu i ciśnienie krwi. Dodatkowo poprawia koncentrację i zapamiętywanie, usuwa uczucie senności, a nawet poprawia nastrój.

Zielona

Charakteryzuje się delikatni gorzkawym smakiem i żółtym kolorem. W jej składzie znajdziemy aminokwasy, garbniki, składniki mineralne (cynk, fluor, potas, sód, wapń, żelazo), witaminy (A, B1, B2, C, E, K) oraz wysoką zawartość katechin.

Herbata zielona wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Hamuje procesy starzenia, obniża poziom cholesterolu, normalizuje ciśnienie krwi. Może także łagodzić niedokrwistość. Wykazuje też działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe.

Jednym z najbardziej znanych rodzajów zielonej herbaty jest matcha. Jest to japońska zielona herbata, która jest bardzo silnym antyoksydantem wymiatającym wolne rodniki. Jest bogatym źródłem katechin, które zmniejszają ryzyko rozwoju miażdżycy. Dodatkowo działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, obniża poziom cholesterolu we krwi, wspomaga układ odpornościowy i chroni naszą skórę przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym.

Ponieważ pijąc matchę spożywamy całe mielone liście herbaciane, jedna jej filiżanka pod względem zawartości antyoksydantów odpowiada 10 filiżankom zwykłego naparu z zielonej herbaty.

Matcha korzystnie wpływa na utrzymanie właściwego poziomu dopaminy i serotoniny w organizmie, co wpływa na poprawę snu i podniesienie nastroju. Jest także naturalnym środkiem energetyzującym - wyższy poziom energii po wypiciu jednej filiżanki może utrzymywać się nawet do 6 godzin.

Niebieska

Co prawda niebieska herbata nie jest parzona z liści krzewu herbacianego, a z kwiatów krzewu Clitoria ternatea, ale jej napar traktowany jest jak napar herbaciany. Nie pomylicie go z pewnością z niczym innym, gdyż charakteryzuje się niezwykłą turkusową barwą. Co ciekawe kolor naparu zmienia się w zależności od pH - po dodaniu soku z cytryny kolor zmienia się na intensywny fiolet. W smaku podobna jest do zielonej herbaty.

Niebieska herbata od stuleci wykorzystywana jest w medycynie ajurwedyjskiej. Wykazuje działanie uspokajające i relaksujące. Nie zawiera też teiny, warto wiec pić ją przed snem.

Napój wykazuje działanie łagodzące stres, poprawia pamięć, nastrój i zwiększa zdolność uczenia się. Korzystnie wpływa też na wzrok, poprawia strukturę włosów, skóry i paznokci, a także wzmacnia kości i zęby dzięki zawartości wapnia.

Niebieska herbata wpływa na przyspieszenie metabolizmu, stabilizację ciśnienia krwi, poprawę odporności, a także u kobiet normalizację i regulację cyklów miesiączkowych.