Suplementy diety w profilaktyce cukrzycy typu 2

Cukrzyca typu 2 (więcej o cukrzycy możecie przeczytać tutaj) to jedna z najczęstszych chorób metabolicznych występujących w krajach rozwiniętych. Jest to choroba cywilizacyjna, związana z nieprawidłowym stylem życia.

Dużym problemem jest późne rozpoznanie choroby. Na wczesnych objawach nie daje ona widocznych objawów klinicznych, dlatego zazwyczaj diagnozowana jest przypadkiem, gdy jedyną opcją może stać się farmakoterapia. Nie oznacza to jednak, że nie mamy żadnych możliwości zapobiegania rozwojowi cukrzycy.

Wystąpienie choroby jest zazwyczaj poprzedzone stanem przedcukrzycowym. Szacuje się, że w Polsce dotyczy on co najmniej takiej samej populacji, jak sama cukrzyca. Stan przedcukrzycowy charakteryzuje się czasowym podwyższeniem poziomu glukozy we krwi, dlatego ważne jest wczesne wykrycie zaburzeń gospodarki węglowodanowej oraz działania profilaktyczne - przede wszystkim zmiana stylu życia oraz aktywność fizyczna.

Choć zalecenia kliniczne nie zalecają suplementacji bez stwierdzonych niedoborów, w ciągu ostatnich kilku lat opublikowane zostały badania wskazujące na korzystny wpływ suplementacji niektórych składników na wrażliwość tkanek na insulinę. Zmniejszenie insulinooporności może przyczynić się do obniżenia ryzyka rozwoju cukrzycy.

Cynamon

Cynamon towarzyszy nam od wieków. Choć dziś kojarzymy go głównie z przyprawą, to w tradycyjnej medycynie azjatyckiej stosowany był m.in. jako lek na "chorobę pragnienia", jak nazywano wtedy cukrzycę. To zainspirowało współczesnych naukowców do przeprowadzenia badań klinicznych, których celem było potwierdzenie oddziaływania ekstraktu z cynamonowca na poziom glukozy na czczo, poziom hemoglobiny glikowanej oraz insulinowrażliwość tkankową.

W badaniach przeprowadzonych w 2012 roku pacjentom z cukrzycą podawano 3 razy dziennie po 1g cynamonu. Pacjenci z grupy kontrolnej otrzymywali placebo. Po 8 tygodniach w grupie przyjmującej cynamon poziom glukozy na czczo i hemoglobiny gllikowanej były istotnie obniżone.

Kakao

Dobroczynny wpływ flawonoidów, których bogatym źródłem jest kakao, jest szeroko opisany. Jednym z czynników, na które wpływają flawonoidy jest poziom glukozy na czczo oraz współczynnik HOMA.

W 2012 roku przeprowadzone zostały badania, podczas których grupie 90 pacjentów w podeszłym wieku z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi przez 8 tygodni podawano codziennie napoje zawierające wysokie, średnie lub niskie dawki flawonoidów z kakao. Wysokie dawki nie tylko wyraźnie poprawiły funkcje poznawcze, ale też obniżały poziom glukozy na czczo oraz współczynnik HOMA.

Kwas liponowy

Kwas α-liponowy to substancja endogenna, której główną rolę jest udział w przemianach metabolicznych zachodzących w mitochondriach. Wykazuje także działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne. Obecnie znajduje on zastosowanie przede wszystkim w łagodzeniu polineuropatii cukrzycowej, ale niektóre badania wskazują, że oddziałuje również na parametry glikemiczne.

W badaniu przeprowadzonym w 2011 roku osoby chorujące na cukrzycę podzielono na dwie grupy - jedna przyjmowała przez 8 tygodni 300mg kwasu α-liponowego, a druga placebo. Po zakończeniu badania w pierwszej grupie pacjentów zaobserwowano istotne obniżenie poziomu glukozy na czczo i poposiłkowej oraz hemoglobiny glikowanej, a także poprawę współczynnika HOMA.

L-arginina

L-arginina to aminokwas, który w organizmie przekształca się do tlenku azotu - substancji odpowiedzialnej m.in. za rozszerzenie naczyń krwionośnych. Badania wskazują korzyści związane z jej suplementacją u osób z nadciśnieniem, cukrzycą typu 2, miażdżycą i hipercholesterolemią, które najprawdopodobniej wynikają ze stymulowanego przez produkcję tlenku azotu wzrostu insulinowrażliwości tkanek.

W badaniach przeprowadzonych w 2012 roku po stosowaniu L-argininy doszło do obniżenia współczynnika HOMA u osób badanych.

Morwa biała

Morwa biała od wieków wykorzystywana jest powszechnie w tradycyjnej medycynie azjatyckiej. Stosowano ją w przypadku takich dolegliwości jak kaszel, zapalenie oskrzeli, gorączka, a nawet padaczki. Podobnie jak cynamonowiec stosowano ją także w łagodzeniu przebiegu cukrzycy. 

Działanie morwy jest szeroko zbadane na zwierzętach, często jest więc stosowana jako składnik suplementów diety wspomagających stabilizowanie poziomu cukru we krwi. Badanie na ludziach przeprowadzone w 2012 roku nie wykazało jednak znaczącej poprawy w zakresie parametrów glikemicznych. Badawcze zaobserwowali natomiast istotne obniżenie stężenia markerów stanu zapalnego. Również metaanaliza badań z 2016 roku wskazała, że nie odnotowano zmian w stężeniu glukozy na czczo, hemoglobiny glikowanej oraz wartości wskaźnika HOMA.

Zielona herbata

Zielona herbata jest jednym z najpopularniejszych napojów na świecie. Przypisuje się jej wiele właściwości prozdrowotnych, w tym także prewencję i leczenie niektórych chorób. W badaniach nad parametrami glikemicznymi stosowano zarówno napar, jak i wyciąg. W obu przypadkach niezależnie od stosowanej dawki obserwowano poprawę badanych parametrów.

Za substancję odpowiedzialną za prozdrowotny efekt uznano galusan epigallokatechiny (EGCG). W badaniach nad jego skutecznością zaobserwowano istotną różnicę w zakresie poziomu glukozy oraz insuliny we krwi w porównaniu z grupą przyjmującą placebo. Naukowcy zwracają jednak uwagę, że różnice te wynikały głównie ze wzrostu poziomu glukozy i insuliny w grupie przyjmującej placebo niż istotnego spadku w grupie przyjmującej EGCG. Sugerują, że zielona herbata lepiej sprawdzi się więc w profilaktyce cukrzycy, niż w leczeniu już występującej choroby.

Podstawą w zapobieganiu i leczeniu cukrzycy typu 2 powinien być odpowiedni styl życia, obejmujący m.in. sposób żywienia i aktywność fizyczną. Z najnowszych badań wynika, że wzbogacenie diety o takie składniki jak cynamon, kakao, morwa biała, zielona herbata czy suplementacja kwasu liponowego i argininy może wpływać korzystnie na poziom insulinowrażliwości tkankowej, co może zmniejszać ryzyko rozwoju nietolerancji glukozy i cukrzycy typu 2.

Należy jednak pamiętać, że brakuje badań nad wpływem na nasze zdrowie łączenia różnych substancji na insulinowrażliwość komórek. Zanim więc sięgniecie po suplementy postarajcie się zadbać o odpowiednią dietę i powoli wprowadzać do niej naturalne produkty wspomagające regulację glikemii.