Insulinooporność - czy trzeba się jej bać?

Aby odpowiedzieć na to pytanie najpierw trzeba zrozumieć, czym w ogóle jest insulinooporność.

Insulinooporność (IO) to zaburzenie metaboliczne, w którym dochodzi do zmniejszenia wrażliwości tkanek na działanie insuliny, przy czym jej poziom we krwi może być prawidłowy lub podwyższony.

Jej przyczyny nie są jeszcze do końca poznane - uznaje się, że odpowiadać za to mogą zarówno czynniki genetyczne (np. występowanie w rodzinie cukrzycy), jak i środowiskowe (np. zły sposób żywienia, brak ruchu).

Ważne jest także to, że insulinooporność lubi towarzystwo - często współwystępuje z innymi chorobami, takimi jak PCOS (zespół policystycznych jajników), chorobami tarczycy, otyłością, cukrzycą, nadciśnieniem czy niektórymi chorobami autoimmunologicznymi.

Dlatego w przypadku zdiagnozowanie którejś z tych chorób warto sprawdzić się także pod katem insulinooporności i odwrotnie - w przypadku zdiagnozowania IO warto sprawdź, czy nie towarzyszy jej jeszcze coś dodatkowego.

Z tego względu leczenie wymaga kompleksowego i indywidualnego podejścia do pacjenta. Czasem osoba chora musi znajdować się pod opieką kilku lekarzy (endokrynolog, ginekolog, diabetolog), a czasem wystarczy jeden dobry specjalista. To do lekarza (bądź lekarzy) należy zlecenie odpowiednich badań w celu postawienia diagnozy, zaplanowanie leczenia, w tym przepisanie odpowiednich leków i ewentualnie suplementacji, a także kontrola stanu zdrowia.

Zdrowy styl życia - kluczowy element leczenia

Jednym z najważniejszych elementów leczenia insulinooporności jest odpowiednia modyfikacja stylu życia - czyli przede wszystkich zadbanie o właściwy sposób żywienia oraz aktywność fizyczną.

Dla niektórych wprowadzenie zmian w sposobie żywienia jest prostsze, dla innych trudniejsze. Nie da się jednak ukryć, że - przynajmniej na początku - zmiany są dość rygorystyczne i wymagające. Trzeba zwracać szczególną uwagę nie tylko na zawartość poszczególnych produktów w każdym posiłku (odpowiedni stosunek makroskładników: białek, tłuszczów i węglowodanów), ale także na skład wielu produktów, po które często sięgamy, choćby pieczywo czy makarony. Również sposób przygotowania posiłków nie pozostaje bez znaczenia.

Podstawą w żywieniu powinna być dieta o niskim indeksie i ładunku glikemicznym - niski ładunek glikemiczny związany jest z niższym poziomem glukozy we krwi, a to z kolei prowadzi do niższych wyrzutów insuliny. Wspomaga więc unormowanie poziomu insuliny.

Dla wielu osób początku są bardzo trudne, zwłaszcza że często związane są z naprawdę dużymi zmianami w sposobie żywienia - szczególnie w przypadku osób, u których do rozwoju insulinooporności przyczyniła się właśnie niezdrowa dieta. Wtedy warto zwrócić się o pomoc do specjalisty - dietetyk posiada odpowiednią wiedzę, aby właściwą dietę i pomóc osobom chorym zmienić nawyki żywieniowe. A należy pamiętać, że są to zmiany na całe życie, nie na kilka miesięcy czy lat...

Kolejnym elementem leczenie insulinooporności jest aktywność fizyczna - według zaleceń powinno być to co najmniej 30 minut dziennie. Co ważne nie powinna być ona bardzo intensywna, więc wyciskanie siódmych potów na siłowni raczej odpada. Ale codzienne dłuższe spacery są jak najbardziej zalecane. Często polecaną formą aktywności jest nordic walking (czyli tzw. przechadzki z kijami), który uruchamia większą partię mięśni niż zwykły spacer, a co za tym idzie zwiększa wydatek energetyczny organizmu (czyli po prostu spalamy wtedy więcej kalorii 😉). Pomaga też poprawić ogólną kondycję.

Odpowiednia dieta i aktywność fizyczna to jedynie dwa elementy z wielu składających się na zdrowy styl życia. Poza nimi możemy tu zaliczyć eliminację używek, takich jak papierosy czy alkohol, ograniczenie stresu czy odpowiednia ilość snu.

Insulinooporność - strach ma wielkie oczy?

Choć insulinooporności z pewnością nie należy lekceważyć, nie oznacza też ona końca świata.

Choć początki bywają trudne - jak zawsze przy zmianach - z insulinoopornością można normalnie żyć. Wielu pacjentów udaje się nawet "uśpić" chorobę - mają unormowany poziom glukozy i insuliny, choroba nie daje objawów. Należy jednak pamiętać, że aby ten stan utrzymać, wprowadzone zmiany stylu życia muszą być utrzymane - powrót do starych nawyków może niestety zniweczyć uzyskane efekty.